Dù chỉ chiếm 2,5% trong thị trường ngành giấy bao gồm giấy in báo, giấy viết, giấy bao bì,nhưng phân khúc giấy tiêu dùng (tissue) lại có mức tăng trưởng giai đoạn năm 2008 cao nhất đến 19,4%, vượt mặt giấy in báo (có mức tăng trưởng 15,6%), đánh dấu sự đột phá của phân khúc giấy tiêu dùng từ đó đến nay.

Không ngại đầu tư

Dù phải nhập một số nguyên phụ liệu nhưng riêng phân khúc giấy tiêu dùng (tissue), doanh nghiệp (DN) Việt Nam đã chủ động được nguyên liệu đến 80%, đáp ứng khoảng 99% thị trường nội địa. Đây được xem là thị trường còn quá bé so với mức tiêu thụ tissue ở thị trường Mỹ (khoảng 24kg/người/năm), Tây Âu (khoảng 15kg/người/năm), và Trung Quốc (khoảng 3kg/người/năm). 

Thế nhưng chưa đầy 2 năm trở lại đây, nhu cầu về giấy tiêu dùng tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể. Theo thống kê từ Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam, ước đạt ở mức 3 triệu tấn vào năm 2013. Điều này cho thấy, nhu cầu tiêu dùng đối với sản phẩm tissue ở Việt Nam đang ngày càng tăng cao.

Và đây cũng là một trong những lý do khiến các DN lớn trong ngành không ngần ngại tăng cường đầu tư. Nổi trội nhất là Công ty CP Giấy Sài Gòn (SGP), sau quyết định rút cổ phần của nhà đầu tư Nhật là Daio vào tháng 9/2013, SGP vẫn quyết định mở rộng sản xuất, với sự tham gia của ông Mai Hữu Tín, cổ đông sở hữu 42,30% cổ phần của SGP, tương đương 416 tỷ đồng vốn điều lệ sau khi tăng vốn.

Hay sản phẩm Watersilk của Công ty Giấy Tissue Sông Đuống (thành viên của Tổng công ty Giấy Việt Nam), cùng nhiều nhãn hàng nội địa đã góp phần mở ra nhiều lựa chọn hơn cho người tiêu dùng Việt Nam, đó là chưa kể đến các nhãn hàng riêng của những hệ thống bán lẻ được gia công từ các nhà sản xuất trong nước.

Dư dùng, dư xuất

Nhược điểm của ngành giấy tiêu dùng là chi phí logistics cao, nên hàng nhập khẩu sẽ khó cạnh tranh trực diện với hàng trong nước.

Có nhiều lo ngại ngành giấy của Việt Nam sẽ không còn được hưởng chính sách bảo hộ khi gia nhập các thoả thuận tự do thương mại, cùng với sự suy giảm mạnh của giá giấy thế giới, dẫn đến tình trạng giá giấy nhập khẩu thấp hơn giá giấy sản xuất trong nước.

Còn xét về chất lượng giấy tiêu dùng hiện nay không chỉ đủ cung cấp cho thị trường nội địa đến 99% mà còn tham gia xuất khẩu sang các thị trường như châu Âu, châu Á, Mỹ, Úc, Trung Đông và Đông Nam Á.

Lợi thế là vậy, song không phải ai cũng có thể tìm được chỗ đứng ở phân khúc này, bởi theo đánh giá của một số DN trong ngành, dù Việt Nam có khoảng 500 DN và hộ cá thể sản sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực giấy tiêu dùng, song đến nay cả nước chỉ có 5 DN được xem là có đầu tư bài bản.

Theo khảo sát mới đây của Nielsen tại Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Nha Trang, TP.HCM và Cần Thơ thì tốc độ tăng trưởng về doanh số của ngành giấy tiêu dùng giảm 6% so với cùng 12 tháng trước (tính đến tháng 4/2014).

Hiện cả nước có khoảng 300 nhà máy giấy, nhưng đa số còn ở quy mô nhỏ và trung bình, công nghệ đã lỗi thời buộc phải nâng cao năng lực cạnh tranh và chiếm lĩnh thị trường. Tuy nhiên, hiện nay doanh nghiệp ngành giấy gặp rất nhiều khó khăn về vốn. Để đầu tư vào ngành công nghiệp bột giấy, một dự án cần khoảng 200 - 300 triệu USD. Trước tình trạng này, các DN có năng lực sản xuất liên tục phát triển thị trường ở phân khúc truyền thống và cả phân khúc nhà hàng, khách sạn.

(Theo Doanh nhân Sài Gòn)